Van oud en versleten naar hergebruik en circulair

Waarom zou je nieuwe machines kopen als je met een opgeknapt exemplaar nog jaren kunt werken tegen veel lagere aanschafkosten? Vanuit dat idee reviseert Lekkerkerker Dairy & Food Equipment zuivelmachines voor klanten wereldwijd. Nu duurzaamheid en circulariteit steeds meer omarmd worden, is de benadering van Lekkerkerker bovendien nog interessanter voor bedrijven.

Het bedrijf Lekkerkerker Dairy & Food Equipment dat Niels Lekkerkerker nu leidt, werd door zijn ouders in de jaren 80 van de vorige eeuw gestart als kaasmakerij. Zij brachten onder meer kruiden- en brandnetelvarianten van boerenkaas op de markt in een tijd dat dit nog geen gemeengoed was. “Differentiëren was destijds belangrijk om succesvol te zijn als kaasmakerij. Maar als dat lukte, kwamen er al gauw grotere spelers in beeld om zo’n bedrijf over te nemen”, legt Niels Lekkerkerker uit. Zijn ouders zagen dat niet zitten en bleven daarom innoveren. De eigen winkel die ze openden, was een stimulans om het productaanbod, dat begon met kazen, steeds verder uit te breiden met onder meer boter, yoghurt en karnemelk.

Al die producten moesten natuurlijk wel worden gemaakt en verpakt. De machines die daarvoor nodig waren, kon het echtpaar eind jaren 80 echter niet zomaar nieuw aanschaffen. Lekkerkerker: “Daarom werden de machines tweedehands gekocht en in de eigen werkplaats opgeknapt. Daar kwam al snel belangstelling van andere bedrijven voor en zo is het inkopen, reviseren en verkopen van tweedehands machines voor de zuivelindustrie tot stand gekomen.”

Roomkaasfabriek

Zowel het zuivelbedrijf als de machinewerkplaats maakte een sterke groei door. De meeste zuivelactiviteiten werden door de jaren heen van de hand gedaan, omdat ze minder rendabel waren in een markt waar grootschaligheid de norm is. Wel heeft het bedrijf nog altijd de enige roomkaasfabriek van Nederland. De machinetak is in ruim dertig jaar uitgegroeid tot een onderneming die wereldwijd inkoopt en verkoopt, met Lopik als kloppend hart van de revisiewerkzaamheden en de opslag van de machines voor zuivelbedrijven. De activiteiten vullen elkaar goed aan, legt Lekkerkerker uit.

“We hebben onze fabriek volledig ingericht met machines die we zelf hebben gereviseerd. Daarmee laten we aan klanten zien dat dit een goede en betrouwbare manier van werken is. Bovendien blijven we zo vanuit de praktijk op de hoogte van alles wat er speelt op het gebied van vereisten en regels waaraan zuivelmachines moeten voldoen.” In dat opzicht is er namelijk veel veranderd de afgelopen decennia en bij machines van dertig of veertig jaar oud moet daar rekening mee worden gehouden. Na revisie kunnen ze dan niet alleen technisch nog heel wat jaren mee, maar zijn ze ook qua veiligheid en hygiëne weer helemaal up-to-date. Lekkerkerker: “We kopen wereldwijd zuivelmachines van A-merken uit de jaren 80 en 90 in. Dat is een bewuste keuze; die machines zijn heel robuust en de onderdelen zijn volop verkrijgbaar. Hier in Lopik halen we ze helemaal uit elkaar. Ze worden gespoten en gestraald en de versleten onderdelen vervangen we. De elektra vernieuwen we en indien nodig vervangen we onderdelen door moderne exemplaren. En we zorgen dat bij het werken met de machines aan alle voorschriften, regels en wetten kan worden voldaan. Als we klaar zijn met de revisie, ziet zo’n machine er weer als nieuw uit. Als ze goed worden gebruikt en onderhouden, gaan ze zo nog eens twintig tot dertig jaar mee. En dat voor ongeveer zestig procent van de nieuwprijs van een vergelijkbare machine van hetzelfde merk.”


“In onze eigen roomkaasfabriek laten we zien dat je goed en betrouwbaar met gereviseerde machines kunt werken.”

Focus op service

Zoals de inkoop gebeurt van hele fabriekslijnen tot losse machines, zo variëren de klanten van grote concerns tot kleinere bedrijven die bijvoorbeeld aan één gereviseerde machine genoeg hebben. Lekkerkerker Dairy & Food Equipment voert de projecten wereldwijd uit, al gebeurt het merendeel in Europa. Ook is de focus wat meer op landen als Duitsland, Frankrijk en België komen te liggen. “In tegenstelling tot bijvoorbeeld klanten in India, Amerika of Australië kunnen we met bedrijven in de landen om ons heen servicecontracten aangaan. En als je elk jaar langskomt voor onderhoud, ben je ook meteen in beeld als zo’n bedrijf weer de markt opgaat voor machines”, legt Lekkerkerker uit. Het bedrijf zette in het jaar 2022 576.439 kilo aan machines op transport. In 2023 was dat tot en met oktober zelfs 808.424 kilo.

Lekkerkerker houdt een ruime voorraad gebruikte machines aan op de twaalfduizend vierkante meter die daarvoor in Lopik beschikbaar is. Daardoor hoeft het bedrijf in de regel niet pas in te kopen als een klant ergens om vraagt. Hoelang een revisie duurt, kan per object enorm verschillen. Maar de genoemde werkwijze helpt Lekkerkerker om relatief snel op een klantvraag in te kunnen spelen als die zich aandient. En om de cirkel rond te maken: “Als een bedrijf een machine niet kan missen maar hem wel moet vervangen, kunnen ze er nog mee werken terwijl wij een vergelijkbaar exemplaar reviseren. Als we dat dan plaatsen, kopen we de gebruikte machine weer voor onze eigen voorraad.”

Duurzamer

Lekkerkerker ging ooit vooral uit budgettaire overwegingen zelf de machines opknappen die het nodig had om zuivelproducten te maken. Voor veel bedrijven is dat nog steeds een belangrijke overweging om revisie boven nieuwkoop te verkiezen. Voor de gereviseerde machines betalen ze zo’n zestig procent van de nieuwprijs. Vervolgens kunnen ze met die machines weer zeker twintig jaar vooruit.

Maar met name de laatste jaren is er een afweging bijgekomen. Het opknappen en weer in de markt zetten van gebruikte machines is ook duurzamer en meer circulair dan iets compleet nieuw bouwen. Dat was het al toen nog maar heel weinig mensen en bedrijven het in dat licht bekeken en dat is het nog steeds. Sterker nog, het is nu steeds vaker een reden om een bepaalde investering wel of niet te doen. “De laatste drie, vier jaar is duurzaamheid een grotere rol gaan spelen. Dat zie je natuurlijk in de hele maatschappij. Mensen kiezen uit overwegingen van duurzaamheid en prijs bijvoorbeeld steeds vaker voor een refurbished telefoon in plaats van een nieuwe. Waar voorheen werd gedacht in termen van oud, tweedehands en versleten, gaat het nu steeds vaker over hergebruik, second life en circulariteit. Overigens lopen we daar in Europa wel in voorop; in bijvoorbeeld India of Zuid-Amerika speelt het vooralsnog veel minder”, zegt Lekkerkerker.

Gespecialiseerd werk

Innovatie kent bij Lekkerkerker Dairy & Food Equipment vele vormen. Zoals al gezegd reviseert het oude machines zo dat ze conform de normen van nu te gebruiken zijn. Het bedrijf bedenkt daar geregeld zelf de oplossingen voor. Een andere vorm van innovatie is synergie zoeken en standaardiseren waar voorheen vooral van project tot project werd gewerkt. Dit om het werk zo eenvoudig en overzichtelijk mogelijk te maken. ‘Eenvoudig’ is daarbij overigens een relatief begrip; de monteurs en engineers van Lekkerkerker doen gespecialiseerd werk met veel eigen verantwoordelijkheid. Het bedrijf leidt zijn mensen dan ook zelf op.

De onderneming met zo’n tachtig medewerkers (circa honderdveertig voor de hele groep) is al met al uniek, beseft ook Lekkerkerker. “Op de verschillende onderdelen van ons assortiment gereviseerde machines zijn natuurlijk ook andere aanbieders actief. Maar met ons brede scala aan productgroepen voor specifiek de zuivelindustrie zijn we in de wereld de enige.” Voor de nabije toekomst heeft het bedrijf geen enorme groeiambities. “De A-merken waarin wij gespecialiseerd zijn weten ons steeds beter te vinden. Soms trekken we samen op en kunnen we elkaar versterken. Maar wij willen wel onafhankelijk blijven, dus op andere momenten zijn we juist concurrenten van elkaar. Het een sluit het ander gelukkig niet uit.”

Bron: Dit artikel komt uit Logisticx nr. 1.
Bron: https://www.evofenedex.nl/actualiteiten/circulair-met-lekkerkerker
Auteur: Vincent Krabbendam